Als je een persoon bent werkzaam binnen de kunsten en wordt geconfronteerd met seksisme, (seksueel) ongewest gedrag of geweld: wat kun je doen?
1. Wat kun je zelf doen?
De mogelijkheid om voor jezelf op te komen hangt volledig van de situatie af. Als een persoon je ongemakkelijk laat voelen of zijn gedrag ongepast is, en je voelt je comfortabel genoeg om de persoon hierop aan te spreken: doe het! Vertel deze persoon dat het niet ok is om te praten of zich te gedragen op de manier waarop hij/zij dat doet. Leg uit waarom dit gedrag problematisch is. Geef de persoon de ruimte om te antwoorden. Stel het voor als een kans voor verandering. Communiceer duidelijk wat je wilt dat er verandert. Misschien, bijvoorbeeld, heb je gewoon een verontschuldiging nodig en zie je de persoon graag bereid om te veranderen? Misschien kun je niet meer met deze persoon werken? Misschien moet je een derde persoon in je gesprek? In dit proces is het raadzaam om met een collega te praten die je vertrouwt. Deze persoon kan advies geven en kan je steunen.
2. Wat als je het probleem niet zelf kunt oplossen?
Hoewel sommige problemen kunnen worden opgelost met een één-op-één gesprek, zijn sommige gevallen van seksuele intimidatie daar te ernstig of te complex voor. In die situaties zul je hulp en steun nodig hebben van een organisatie. Als de situatie fysiek geweld betreft neem dan ook contact op met een arts. Wetende dat de meeste kunstenaars als freelancer werken en slechts tijdelijk verbonden zijn aan instellingen, kan het nodig zijn om verschillende opties te evalueren afhankelijk van de context waarin je werkt. Als je werk op een of andere manier verbonden is aan een organisatie of een instelling, is het raadzaam te praten met een verantwoordelijke (d.w.z. projectleider, werkgever, zaaldirecteur). Zij kunnen
een persoon hebben die speciaal is aangesteld om deze kwesties te behandelen. Dit kan een vertrouwenspersoon zijn, een adviseur die gespecialiseerd is in de preventie van psychosociaal grensoverschrijdend gedrag, of een externe dienst.
De gegevens van deze personen en diensten moeten volgens de geldende arbeidsvoorschriften aanwezig zijn. Tijdelijke medewerkers moeten deze informatie ontvangen hebben en moeten kunnen rekenen op de hulp. In deze gesprekken moet de persoon waar je naartoe gaat eerst luisteren naar je ervaringen. Daarna zul je waarschijnlijk samen verschillende actiemogelijkheden bespreken.
Als je lid bent van een vakbond kun je ook rechtstreeks contact met hen opnemen en hun om advies vragen. Vooral als de bovenstaande gesprekken je een ontevreden of ongemakkelijk gevoel geven. Vakbonden kunnen als externe bemiddelaars fungeren en juridisch advies of steun verlenen. Voor bijvoorbeeld Kunstenbond, FNV of Auteursbond. Als geen van de hierboven beschreven mogelijkheden helpt of van toepassing is op jou situatie (je bent bijvoorbeeld freelancer, de ervaring is al een paar jaar geleden, je vertrouwt je werkgever niet…) kun je contact opnemen met Mores. Een onafhankelijk meldpunt met twee vertrouwenspersonen dat zich specifiek bezighoudt met grensoverschrijdend gedrag op het gebied van cultuur en kunst. Zij luisteren naar je situatie, geven je advies of ondersteunen onderhandelingen. Contact: https://mores.online/stuur-bericht/.
3. Wil je je ervaringen (anoniem) met de kunstgemeenschap delen?
Er zijn verschillende gesloten online groepen die fungeren als platform voor het bespreken en om actie te ondersteunen met betrekking tot de problematiek van pesterijen in de kunstensector. Afhankelijk van waar je woont, kan ENGAGEMENT ARTS NL je in contact brengen met een online community bij jou in de buurt. Ook als je zelf een besloten groep wilt starten, kan ENGAGEMENT ARTS NL je voorzien van informatie en ondersteuning. Voor meer informatie kunt je contract opnemen met contact.
Een kleine groep van vertrouwenspersonen heeft zich specifiek gericht op freelance kunst werkers (kunstenaars), laat het ons weten als je met een van hen in contact wilt komen.
4. Wil je met iemand praten buiten de professionele sfeer?
Wanneer het fysiek geweld betreft: ga naar een (huis)arts.
